Κινηματογραφικές πρεμιέρες: Η Αργυρή Αρκτος του Βερολίνου, σουρεαλισμός, θρίλερ και ένα γοητευτικό animation

Στις κινηματογραφικές πρεμιερες της εβδομάδας το δράμα της Μέρι Μπρόνστιν, που απέσπασε την Αργυρή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου και βραβείο Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας για τη Ρόουζ Μπερν.

Παράλληλα, η ποιητική ταινία της Τσι Χαγιακάουα για ένα μοναχικό κορίτσι στο Τόκιο, η νέα δημιουργία του απρόβλεπτου Αλέν Γκιροντί και ένα νέο είδος τρόμου με τη υπογραφή του Όσγκουντ Πέρκινς («Longlegs», «The Monkey») έρχονται στις σκοτεινές αίθουσες.

Οι κινηματογραφικές πρεμιέρες της Πέμπτης 11 Δεκεμβρίου

Αν Είχα Πόδια θα σε Κλωτσούσα (Ιf I Had Legs I’d Kick You)

Σκηνοθεσία: Μέρι Μπρόνστιν

Παίζουν: Ρόουζ Μπερν, Κόναν Ο’ Μπράιαν, A$AP Rocky, Ντανιέλ ΜακΝτόναλντ, Κρίστιαν Σλέιτερ, Ντελέινι Κουίν

Περίληψη: Με τη ζωή της κυριολεκτικά να καταρρέει γύρω της, η Λίντα προσπαθεί να τα βγάλει πέρα με τη μυστηριώδη ασθένεια του παιδιού της, τον απόντα σύζυγό της, μία αγνοούμενη θεραπευόμενή της και μια ολοένα και πιο εχθρική σχέση με τον δικό της θεραπευτή.

Μια πικρή αλληγορία για τη μητρότητα, με την Ρόουζ Μπερν να αποσπάει για την ερμηνεία της μια υποψηφιότητα στις Χρυσές Σφαίρες, πράγμα που σημαίνει ότι είναι πολύ πιθανό να βρεθεί και στην οσκαρική πεντάδα.

Η Λίντα, μια ψυχαναλύτρια στα όρια της κατάρρευσης, προσπαθεί να μεγαλώσει μόνη της τη χρόνια άρρωστη οκτάχρονη κόρη της, η οποία δεν μπορεί να τραφεί χωρίς τη βοήθεια μηχανήματος. Με τον ναυτικό σύζυγό της μονίμως απόντα και την κοινωνική πίεση από γιατρούς, δασκάλους και άλλες μητέρες να αυξάνεται, η ζωή της Λίντα γίνεται ολοένα πιο ασφυκτική. Όταν το ταβάνι του σπιτιού καταρρέει και εκείνη αναγκάζεται να μετακομίσει σε ένα μοτέλ, η πραγματικότητά της γίνεται εφιαλτική. Η εξαφάνιση μιας ασθενούς της που αφήνει πίσω το μωρό της, η επιθετική στάση του ψυχοθεραπευτή της και μια σειρά φαινομενικά υπερφυσικών γεγονότων την οδηγούν σε μια κατάσταση, όπου η γραμμή ανάμεσα στην παράνοια και την αλήθεια γίνεται όλο και πιο θολή.

Η Μαίρη Μπρόνστιν («Yeast») δημιουργεί μια τολμηρή και σκοτεινή αλληγορία για τη μητρότητα και το ψυχικό βάρος που κουβαλούν οι γυναίκες σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία, που απαιτεί από εκείνες αδιάκοπη αντοχή. Έτσι, κινηματογραφεί τη διαδρομή της ηρωίδας με μια σχεδόν κλινική εγγύτητα, επιτρέποντας στο άγχος, την εξάντληση και τη σύγχυση της Λίντα να διαποτίζουν την ατμόσφαιρα. Το μοτίβο του κατεστραμμένου ταβανιού, που στάζει ένα παράξενο υγρό ή ανοίγει προς έναν υποσχόμενο, ίσως φαντασιακό κόσμο, λειτουργεί ως εύστοχη μεταφορά για την επιθυμία διαφυγής από μια ζωή που έχει γίνει αφόρητη.

Η ταινία θέτει ένα διαρκές, βασανιστικό ερώτημα: είναι η Λίντα πραγματικά ψυχικά διαταραγμένη ή απλώς μια γυναίκα που λυγίζει κάτω από αβάσταχτες προσδοκίες; Πλάι σε αυτό, η Μπρόνστιν ασκεί μια υπόγεια κριτική στο σύστημα ψυχοθεραπείας, παρουσιάζοντας τους θεραπευτές ως ανίκανους ή απρόθυμους να αντιληφθούν το βάθος των προβλημάτων των ασθενών τους και τους θεραπευόμενους να μη βρίσκουν λύση στα θέματά τους. Το σκοτεινό ύφος της ταινίας μετριάζεται από πινελιές μαύρου χιούμορ και, κυρίως, από την εντυπωσιακή ερμηνεία της Ρόουζ Μπερν. Η Αυστραλή ηθοποιός μεταφέρει με ακρίβεια το εύθραυστο ψυχικό τοπίο της ηρωίδας, αποτυπώνοντας υπαρξιακές πτυχές της μητρικής εμπειρίας.

Ρενουάρ (Renoir)

Σκηνοθεσία: Τσι Χαγιακάoυα

Παίζουν: Γιούι Σουζούκι, Χικάρι Ισίδα, Λίλι Φράνκι Γιούμι Καβάι, Αγιούμου Νακάτζιμα

Περίληψη: Το συγκινητικό πορτρέτο ενός μοναχικού κοριτσιού στο Τόκιο στα μέσα της δεκαετίας του ’80.

Η νέα ταινία της Τσι Χαγιακάoυα, που κέρδισε το Βραβείο Σεναρίου στα Asia Pacific Screen Awards, όπου η μικρή πρωτοεμφανιζόμενη πρωταγωνίστρια Γιούι Σουζούκι τιμήθηκε με ένα ξεχωριστό Ειδικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενης Ηθοποιού.

Στο Τόκιο του καλοκαιριού του 1987, η Φούκι, ένα ευαίσθητο και ξεχωριστό εντεκάχρονο κορίτσι, προσπαθεί να συμφιλιωθεί με τη σοβαρή κατάσταση της υγείας του πατέρα της. Σε μια σχολική έκθεση, δηλώνει ότι θα ήθελε να είναι ορφανή, όχι από έλλειψη αγάπης για την οικογένειά της, αλλά γιατί αδυνατεί να αποδεχθεί την επικείμενη απώλεια. Καθώς η μητέρα της είναι απορροφημένη από τη φροντίδα του συζύγου της και τη δουλειά της, η Φούκι περνά τις καλοκαιρινές της διακοπές, παρατηρώντας και εξερευνώντας τον ενήλικο κόσμο γύρω της.

Ο τίτλος της ταινίας, που αναφέρει τον Ρενουάρ, δεν υπόσχεται μια ακόμα βιογραφία αλλά αποτελεί φόρο τιμής στο ιμπρεσιονιστικό ύφος του Γάλλου ζωγράφου, το οποίο εμπνέει την Τσι Χαγιακάουα («Πλάνο 75»). Με τη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία της, η δημιουργός αντλεί από προσωπικά της βιώματα — έχει και η ίδια ζήσει την απώλεια σε τρυφερή ηλικία όπως η Φούκι — και, ακολουθώντας την παράδοση μεγάλων Ιαπώνων δημιουργών όπως ο Όζου και ο Χιροκάζου Κόρε-Έντα, υπογράφει μια ολότελα προσωπική γραφή, που αντιμετωπίζει τον θάνατο και την απώλεια μέσα από τα μάτια ενός νεαρού κοριτσιού.

Κινούμενη ανάμεσα στην πραγματικότητα και τις φαντασιακές αποδράσεις της μικρής πρωταγωνίστριας, η Χαγιακάουα συνθέτει ένα κολάζ μικρών και μεγάλων στιγμών, που δεν ενηλικιώνουν μόνο τη Φούκι, αλλά αποκαλύπτουν τον κόσμο γύρω της. Η σκηνή όπου συναντά έναν παιδόφιλο —τον οποίο γνώρισε μέσω τηλεφώνου— λειτουργεί ως κορύφωση αυτής της πορείας, αναγκάζοντας τον θεατή να αναρωτηθεί αν πρόκειται για κοινωνικό φαινόμενο, μια άγρια μορφή πρώιμης ενηλικίωσης, ή το αποτέλεσμα παραμέλησης από τη μητέρα της, η οποία αδυνατεί να βρει ισορροπία.

Με βασικό άξονα την έννοια του θανάτου και τα αποτυπώματά του σε όσους μένουν πίσω αλλά και την αγάπη που παραμένει ζωντανή, η Χαγιακάουα δημιουργεί μια σειρά από βινιέτες σπάνιας συναισθηματικής έντασης, που δεν ζητούν απαντήσεις, αλλά γίνονται αυτόπτες μάρτυρες μιας μεγάλης εσωτερικής αλλαγής.

Misericordia (Miséricorde)

Σκηνοθεσία: Αλέν Γκιροντί

Παίζουν: Φελίξ Κιζίλ, Κατρίν Φρο, Ζαν-Μπατίστ Ντουράν, Σερζί Ρισάρ, Ζακ Ντεβελέ

Περίληψη: Μία ιστορία φόνου σε μια μικρή επαρχιακή πόλη της Γαλλίας αποκαλύπτει την καταπιεσμένη σεξουαλική επιθυμία και τη θρησκευτική υποκρισία.

Ο Αλέν Γκιροντί, επιβεβαιώνοντας τη φήμη του πλέον απρόβλεπτου και τολμηρού Γάλλου δημιουργού σήμερα, μας παραδίδει μία αταξινόμητη ταινία υφέρποντος ερωτισμού και θανάτου εμπλουτισμένη με τις σουρεάλ νότες του κωμικού παραλόγου.

Η επιστροφή του Ζερεμί στη γενέτειρά του για την κηδεία του πρώην αφεντικού του, ενός φούρναρη, εξελίσσεται σταδιακά σε μια δίνη παραδοξότητας, αιματηρών μυστηρίων και απρόσμενων σεξουαλικών εξελίξεων. Η χήρα του εκλιπόντος τον αντιμετωπίζει με σχεδόν μητρική φροντίδα, προκαλώντας τη ζήλια του γιου της· ένας γείτονας αντιδρά επιθετικά στο ερωτικό ενδιαφέρον που του δείχνει, ενώ ένας ηλικιωμένος ιερέας που νιώθει έλξη για εκείνον, γνωρίζει περισσότερα απ’ όσα φαίνεται να δείχνει.

Ο Γκιροντί («Άγνωστος της Λίμνης»), με ένα αριστοτεχνικό αφηγηματικό τρικ χιτσκοκικής λογικής , ανατρέπει τους κανόνες του τυπικού whodunnit. Εδώ, το κοινό λοιπόν ξέρει από την αρχή ότι ο θάνατος του αφεντικού του Ζερεμί είναι δολοφονία — και μάλιστα γνωρίζει και τον ένοχο, σε αντίθεση με τους χαρακτήρες της ταινίας. Η αγωνία, επομένως, μετατοπίζεται στο πότε θα αποκαλυφθεί η αλήθεια, καθώς ο Γάλλος δημιουργός αποτυπώνει με ακρίβεια την καθημερινότητα μιας επαρχιακής πόλης, αξιοποιώντας υπαινικτικούς διαλόγους και εύγλωττες παύσεις για να εντείνει το σασπένς.

Με ένα λεπτό, ειρωνικό χιούμορ, ο Γκιροντί αποδομεί τον ρεαλισμό μιας δραμεντί, ενσωματώνοντας στοιχεία παραλόγου και χτίζοντας σε κάθε πλάνο ένα κλίμα διαρκούς υποψίας. Παράλληλα, χλευάζει τη σοβαροφάνεια μιας κοινωνίας που καταπνίγει τις επιθυμίες της και αποφεύγει να αντικρίσει τον ίδιο της τον εαυτό. Η ταινία, που επαινέθηκε από τα θρυλικά Cahiers du Cinéma, επιβεβαιώνει τη δημιουργική συνέπεια του Γκιροντί και προσφέρει στους φανατικούς του ένα κωμικοτραγικό θρίλερ που στοχάζεται πάνω στις ευθύνες μας απέναντι σε όσα συμβαίνουν γύρω μας, κοιτάζοντας ταυτόχρονα με τρυφερότητα την ανθρώπινη αδυναμία να υπερασπιστούμε τις επιθυμίες μας.

Keeper

Σκηνοθεσία: Όσγκουντ Πέρκινς

Παίζουν: Τατιάνα Μάνσλι, Ρόσιφ Σάδερλαντ, Κλερ Φρίσεν, Κριστίν Παρκ

Περίληψη: Mια γυναίκα πηγαίνει στο εξοχικό του συντρόφου της στο δάσος για να γιορτάσουν την επέτειό τους. Εκεί περίεργα συμβάντα θα κλονίσουν την ψυχική της υγεία και τη σχέση τους.

Ένα σκοτεινό ταξίδι από τον Όσγκουντ Πέρκινς («Longlegs», «The Monkey»), μία από τις πιο ιδιαίτερες φωνές του σύγχρονου τρόμου.

Ο Μάλκολμ και η Λιζ ταξιδεύουν σε μια απομονωμένη καλύβα για να γιορτάσουν την πρώτη τους επέτειο. Αυτό που αρχίζει ως ρομαντικό σαββατοκύριακο παίρνει σκοτεινή τροπή, όταν η απρόσμενη επίσκεψη του ξαδέλφου του Μάλκολμ και της φίλης του — που εξαφανίζεται απροσδόκητα— προκαλεί μια σειρά από τρομακτικά, ανεξήγητα γεγονότα. Κι ενώ ο Μάλκολμ απουσιάζει συχνά για επαγγελματικούς λόγους, η Λιζ αρχίζει να βλέπει εφιαλτικά οράματα με κοινό παρονομαστή το υγρό στοιχείο.

Ο Πέρκινς περνά αναμφίβολα μια παραγωγική περίοδο· μέσα σε μόλις δύο χρόνια έχει σκηνοθετήσει τρεις ταινίες, που έχουν εδραιώσει τη φήμη του στον κινηματογραφικό τρόμο. Αυτή τη φορά, όμως, αν και ακολουθεί το αισθητικό μοτίβο που τον διακρίνει, έχει ένα αδύναμο σενάριο στα χέρια του. Οι προθέσεις του γίνονται σαφείς από την πρώτη κιόλας σκηνή, όπου πλάνα τραυματισμένων γυναικών σηματοδοτούν πως οτιδήποτε ακολουθεί είναι μια αλληγορία πάνω στη γυναικεία κακοποίηση, που φτάνει έως και τη γυναικοκτονία.

Το ζήτημα αυτό επανέρχεται μεν καθ’ όλη τη διάρκεια μέσα από προδήλους συμβολισμούς, όμως ο Πέρκινς χάνει την ευκαιρία να εμβαθύνει στο θέμα του, παρουσιάζοντας σημάδια μιας δημιουργικής κόπωσης. Η κλειστοφοβική ατμόσφαιρα παραδίδεται σε έναν μεταφυσικό εφιάλτη, κενό περιεχομένου επί της ουσίας, όπου μόνο η ερμηνεία της Τατιάνας Μασλάνι έχει κάποιες ρωγμές αλήθειας, σε αντίθεση με τη μονοδιάστατη προσέγγιση του Ρόσιφ Σάδερλαντ, γιου του σπουδαίου Ντόναλντ Σάδερλαντ.

Άγια Νύχτα, Άγρια Νύχτα (Silent Night, Deadly Night)

Σκηνοθεσία: Μάικ Π. Νέλσον

Παίζουν: Ρόχαν Κάμπελ, Ρούμπι Μοντίν, Ντέιβιντ Λόρενς Μπράουν, Ντέιβιντ Τόμλισον, Μαρκ Άτσον

Περίληψη: Ένας τραυματισμένος ψυχικά Άγιος Βασίλης θέλει να εκδικηθεί για τον φόνο των γονιών του.

Ριμέικ της ομότιτλης cult ταινίας των ’80s (Silent Night, Deadly Night), το νέο φιλμ επανασυστήνει μια γιορτινή μαύρη κωμωδία–τρόμου που αυτοπροβάλλεται ως η απόλυτη αντι-χριστουγεννιάτικη πρόταση.

Ένα παιδί γίνεται μάρτυρας της δολοφονίας των γονιών του από έναν άντρα ντυμένο Άγιο Βασίλη, ένα σοκ που χαράζει ανεξίτηλα την ψυχή του. Χρόνια αργότερα, ως ενήλικας πια, φοράει κι εκείνος την κόκκινη στολή και ξεκινά ένα ανελέητο κυνήγι εκδίκησης απέναντι σε όσους θεωρεί υπεύθυνους για το τραύμα της παιδικής του ηλικίας — σε μια πόλη που επιμένει να πιστεύει πως τα Χριστούγεννα σημαίνουν μόνο χαρά και θαλπωρή.

Ο Βασιλιάς των Βασιλιάδων: Μια Ιστορία από τον Κάρολο Ντίκενς (The King of Kings)

Σκηνοθεσία: Σεόνγκ-χο Γιανγκ

Με τις φωνές των: Κένεθ Μπράνα, Μαρκ Χάμιλ, Όσκαρ Άιζακ, Ούμα Θέρμαν, Πιρς Μπρόσναν, Ρόμαν Γκρίφιν Ντέιβις

Περίληψη: Η ιστορία ακολουθεί τον Ντίκενς, τον γιο του Γουόλτερ και τη γάτα τους, τη Γουίλα, καθώς ακολουθούν στην ιστορία του Ιησού Χριστού.

Animation πάνω στην «πιο μεγάλη ιστορία του κόσμου» του Καρόλου Ντίκενς – την Ιστορία του Ιησού Χριστού.

Η ταινία ακολουθεί τον ίδιο τον Ντίκενς, καθώς μαγεύει τον γιο του, Γουόλτερ, αφηγούμενος την πιο σπουδαία ιστορία που ειπώθηκε ποτέ: την πορεία και τη διδασκαλία του Ιησού. Αυτό που ξεκινά ως ένα απλό παραμύθι για καληνύχτα μετατρέπεται σε ένα ταξίδι που αλλάζει ζωές. Μέσα από τη ζωντανή φαντασία του, ο Γουόλτερ περπατά δίπλα στον Ιησού, μαθαίνοντας τη διαδρομή του.

Η ταινία μάς προσκαλεί να ανακαλύψουμε ξανά τη διαχρονική δύναμη της ελπίδας, της αγάπης και της λύτρωσης μέσα από τα μάτια ενός παιδιού. Είναι εμπνευσμένη από μια μικρή ιστορία του Ντίκενς, την οποία διάβαζε κάθε χρόνο στην οικογένειά του ως χριστουγεννιάτικη παράδοση· μια ιστορία που παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό άγνωστη μέχρι τη δημοσίευσή της το 1934, έξι δεκαετίες μετά από τον θάνατό του.

Ο «Βασιλιάς των Βασιλιάδων» έχει ήδη μαγέψει το παγκόσμιο κοινό, σημειώνοντας εντυπωσιακή εμπορική επιτυχία με εισπράξεις άνω των 77,6 εκατομμυρίων δολαρίων.

Το Δέντρο που Πληγώναμε

Σκηνοθεσία: Δήμος Αβδελιώδης

Παίζουν: Γιάννης Αβδελιώδης, Νίκος Μειωτέρης, Δήμος Αβδελιώδης

Περίληψη: To καλοκαίρι του 1960, σε ένα γραφικό μαστιχοχώρι της Χίου, δύο δεκάχρονα αγόρια περνούν μαζί τις καλοκαιρινές τους διακοπές και πρωτογνωρίζουν τον έρωτα.

Το αριστούργημα του ποιητικού ρεαλισμού του Δήμου Αβδελιώδη.

Στη Χίο του 1960, δύο μικρά αγόρια και πολύ καλοί φίλοι έρχονται σε σύγκρουση λίγο πριν από το κλείσιμο του σχολείου για τις καλοκαιρινές διακοπές, ύστερα από ένα άτυχο συμβάν. Το ένα παιδί βοηθά τη μητέρα του στη συγκομιδή της μαστίχας, ενώ το άλλο αποφεύγει τη δική του, που τον καταδιώκει για να τον τιμωρήσει με τον πλάστη. Αργότερα, στα μέσα του καλοκαιριού, οι δυο φίλοι ξαναβρίσκονται τυχαία. Το υπέροχο καλοκαίρι που θα ζήσουν διακόπτεται αναπόφευκτα από την έλευση του φθινοπώρου.

Παιδική φιλία, τρυφερή ενηλικίωση, νεανικά ερωτικά σκιρτήματα και μια γνήσια ελληνικότητα συνθέτουν τα στοιχεία αυτής της απλής σεναριακής συνταγής, που ωστόσο γοητεύει χάρη στη λιτή, ακατέργαστη και ταυτόχρονα ποιητική κινηματογραφική ματιά του Αβδελιώδη. Τα πλάνα θυμίζουν ερασιτεχνική κάμερα, ενώ οι εικόνες του σφύζουν από λυρισμό, αναδίδοντας το νοσταλγικό άρωμα μιας αθώας, για πάντα χαμένης εποχής.

Ο Δήμος Αβδελιώδης επιστρέφει στη Χίο της παιδικής του ηλικίας, αναζητώντας όχι απλώς ένα παρελθόν, αλλά μια ξεχασμένη σχέση του ανθρώπου με τον τόπο, τη γλώσσα και τη φύση. Η ταινία, βαθιά αυτοβιογραφική και συνάμα συλλογική, λειτουργεί ως μια κινηματογραφική τελετουργία μνήμης.

Ο τίτλος, με τη μετωνυμική του ευφυΐα, συνοψίζει την ουσία της ταινίας: όπως τα μαστιχόδεντρα της Χίου «πληγώνονται» για να δώσουν το δάκρυ της μαστίχας, έτσι και ο άνθρωπος —και ιδίως το παιδί— πληγώνεται για να ωριμάσει, για να γνωρίσει τη ζωή. Το «πλήγωμα» εδώ δεν είναι βία αλλά μύηση· η πράξη μέσα από την οποία φύση και άνθρωπος συναντώνται στο σημείο της δημιουργίας και της απώλειας.