Spartamerika: Από τον Τρούμαν στον Τραμπ, μέσα από τα μάτια του Ελληνοκαναδού σκηνοθέτη Ντάνη Κορομηλά

By keraia.gr On Νοέ 9, 2025

Ένα φιλμ που συνδέει την Αρχαία Σπάρτη με τη σημερινή υπερδύναμη, τις ΗΠΑ, παρουσιάζοντας σπάνια ιστορικά ντοκουμέντα.

Μια τολμηρή κινηματογραφική ματιά στην πολιτική ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, μέσα από το βλέμμα ενός Έλληνα δημιουργού. Το φιλμ SPARTAMERIKA του Ντάνη Κορομηλά (Dannis Koromilas), παρουσιάζει σπάνια ιστορικά ντοκουμέντα και τολμά έναν πρωτότυπο παραλληλισμό ανάμεσα στην αμερικανική υπερδύναμη και την κλειστή, αυστηρή κοινωνία της αρχαίας Σπάρτης.

Ο ΕλληνοΚαναδός σκηνοθέτης, Ντάνης Κορομηλάς (Dannis Koromilas) / Φωτογραφία Μ.Νταλούκας

Η ταινία – τελευταίο μέρος της ιστορικής τριλογίας του σκηνοθέτη μετά τα Greece Year Zero και Cyprus in Winter – εξετάζει τα έργα και τις ημέρες δεκατριών Αμερικανών Προέδρων, από τον Χάρι Τρούμαν έως τον Ντόναλντ Τραμπ, φωτίζοντας καθοριστικές στιγμές του 20ού και 21ου αιώνα: από τη ρίψη της ατομικής βόμβας και τον πόλεμο της Κορέας, έως το Ιράκ, το Αφγανιστάν και τη σύγχρονη αμερικανική εσωστρέφεια.

Αριστερά : Ο Χάρυ Σ. Τρούμαν 33ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, από το 1945 έως το 1953. Είναι ο Πρόεδρος που θα τερματίσει τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, αποφασίζοντας τη ρίψη ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, θα διεξάγει τις διαπραγματεύσεις για την μεταπολεμική Ευρώπη, και θα «χρεωθεί» με την εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο της Κορέας. Δεξιά: Αμερικανοί Πεζοναύτες στον Πόλεμο της Κορέας. Ξεκουράζονται δίπλα σε μια καλύβα, αφού προηγουμένως σκότωσαν έναν ΒορειοΚορεάτη ελεύθερο σκοπευτή που είχε καταφύγει εκεί.

Η SPARTAMERIKA προβλήθηκε πρόσφατα στην Ελλάδα, στο 16ο Annual Bridges Film Festival στην Κόρινθο, όπου ο σκηνοθέτης βραβεύτηκε από τον Θόδωρο Μαραγκό.

Μιλώντας αποκλειστικά στο iefimerida, ο Ελληνοκαναδός σκηνοθέτης Ντάνης Κορομηλάς, εξηγεί πως : «Η ταινία είναι μια προειδοποιητική ιστορία. Η Σπάρτη της αρχαιότητας βασιζόταν στη δύναμη και στις κατακτήσεις – αλλά η Αθήνα εμπνεόταν από τη γνώση και τη δημοκρατία. Αν η σύγχρονη Αμερική επιλέξει τη σπαρτιάτικη πορεία της απομόνωσης, κινδυνεύει να χάσει την ψυχή της».

Αριστερά, ο Υποπλοίαρχος Τζον Φ. Κένεντι, 1944. Ο Κένεντι είχε υπηρετήσει ως κυβερνήτης περιπολικού σκάφους (PT-Boat) στον Ειρηνικό Ωκεανό κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Δεξιά: Ο Κένεντι, Πρόεδρος των ΗΠΑ.

Ο Ντάνης Κορομηλάς, έχοντας πρόσβαση σε πολύτιμο αρχειακό υλικό (βίντεο και φωτογραφίες), παρουσιάζει την ιστορία αμέσως μετά το τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου, και αναφέρεται βέβαια διεξοδικά στον Πρόεδρο Τρούμαν και στην εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο της Κορέας.

Ο ίδιος μας λέει: «Ο Αϊζενχάουερ, γνωρίζοντας τη ματωμένη πραγματικότητα του πολέμου και το πραγματικό κόστος σε ανθρώπινες ζωές, έκανε ό,τι μπορούσε για να αποτρέψει νέες συγκρούσεις. Επιδίωξε να τερματίσει τον Πόλεμο της Κορέας και ακόμη ταξίδεψε στην έρημο για να επιδιώξει ειρήνη στη Μέση Ανατολή, συναντώντας ακόμη και αντιπροσώπους του Αφγανιστάν στις αρχές της δεκαετίας του 1950».

Ο Λίντον Μπ. Τζόνσον ορκίζεται ως ο 36ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Η τελετή ορκωμοσίας έγινε στις 22 Νοεμβρίου 1963, στο προεδρικό αεροσκάφος Air Force One, στο Ντάλας του Τέξας, λίγες ώρες μετά τη δολοφονία του Προέδρου Τζον Φ. Κένεντι.

Η ταινία SPARTAMERIKA, είναι το τελευταίο μέρος της τριλογίας

• GREECE YEAR ZERO (Μια εξιστόρηση της νεότερης Ελλάδας μέχρι την

οικονομική κρίση)

• CYPRUS IN WINTER (Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974, με όλες τις

τραγικές συνέπειες, που είχε ωστόσο και αποτέλεσμα την κατάρρευση της

ελληνικής χούντας)

• SPARTAMERIKA (13 Αμερικανοί Πρόεδροι- Από τον Τρούμαν στον Τραμπ)

Στις 21 Οκτωβρίου 1967, ένα πλήθος υπολογιζόμενο μεταξύ 70.000 και 100.000 διαδηλωτών συγκεντρώθηκε στο Μνημείο του Λίνκολν, στην Ουάσιγκτον, για να διαμαρτυρηθεί κατά του Πολέμου του Βιετνάμ και να πορευτεί προς το Πεντάγωνο, στην πρώτη μεγάλη εθνική διαδήλωση εναντίον του πολέμου.

Η Αμερική της ισχύος και της εσωτερικής σύγκρουσης

Αναλύοντας τη θεματολογία της ταινίας, ο Κορομηλάς εξηγεί: «Ο Τζον Κένεντι βρέθηκε αντιμέτωπος με μια πραγματική πυρηνική αναμέτρηση με τη Σοβιετική Ένωση, την οποία απέτρεψαν διπλωματικά κανάλια. Πίστευε ακράδαντα στην ειρήνη μέσω ισχύος. Όμως ο χρόνος του ήταν σύντομος, και ο Λίντον Τζόνσον κληρονόμησε και συνέχισε τους στόχους του προκατόχου του για τη βελτίωση των πολιτικών δικαιωμάτων και τη δημιουργία μιας καλύτερης κοινωνίας.

Όταν ανέλαβε ο Νίξον το 1968, οι τρεις πρόεδροι βρέθηκαν παγιδευμένοι στον ίδιο πόλεμο: το Βιετνάμ. Ο καθένας τους παρέδιδε τη σκυτάλη στον επόμενο, και κάθε φορά ο πόλεμος μεγάλωνε και έκαιγε όλο και περισσότερο την πολιτική τους κληρονομιά.

Κατά τη διάρκεια της κατάρρευσης της εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση – ή τουλάχιστον της πρώτης πράξης αυτής της φθοράς – ο Πρόεδρος Τζέραλντ Φορντ, που κατά τη γνώμη μου υπήρξε ένας από τους πιο έντιμους ηγέτες που είχε ποτέ η Δύση, ηττήθηκε από τον Τζίμι Κάρτερ. Όμως η νίκη αυτή ήταν σύντομη και άδεια, καθώς η έκκληση του Κάρτερ για εσωτερική ενδοσκόπηση, επαναξιολόγηση της κοινωνίας και των στόχων της, και μια πιο ήπια, πιο ευγενική επιστροφή στις χριστιανικές αξίες με τις οποίες είχε ανατραφεί, έπεσε στο κενό.

Ο Ρόναλντ Ρέιγκαν, μετά από 25 χρόνια αναμονής για να φτάσει στην κορυφή της αμερικανικής εξουσίας, το κατάφερε με εκλογικό θρίαμβο. Ο Ρέιγκαν, όπως ένα καθαρόαιμο άλογο σε αγώνα πρωταθλήματος, είχε έναν και μοναδικό στόχο: το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Δυστυχώς, όπως είδαμε, εκείνη η νίκη κράτησε μετά βίας είκοσι χρόνια.

Αυτό το μοτίβο της Αμερικής επανέρχεται συχνά στην ταινία μου… Δεκαετίες αργότερα, ο Τζορτζ Μπους (ο νεότερος) θα έμπαινε αδέξια στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, και αυτοί οι πόλεμοι θα παγίδευαν τον Ομπάμα, τον Τραμπ και, τέλος, τον Τζο Μπάιντεν – ο οποίος, ήταν ο μόνος που συνειδητοποίησε ότι αυτοί οι πόλεμοι ήταν χαμένη υπόθεση».

Ο Ρίτσαρντ Νίξον σε προεκλογική εκστρατεία στη Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνια, στην οδό Chestnut, τον Σεπτέμβριο του 1968

Ορκωμοσία του Τζέραλντ Φορντ ως 38ου Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών. Η τελετή πραγματοποιήθηκε στις 9 Αυγούστου 1974, μετά την παραίτηση του Ρίτσαρντ Νίξον.

Σχετικά με τον παράξενο τίτλο της ταινίας SPARTAMERIKA, ο σκηνοθέτης μας είπε: «Σε αρκετά σημεία, παραλληλίζω τις ΗΠΑ με την κλειστή κοινωνία της Αρχαίας Σπάρτης. Τελικά, ο τίτλος SPARTAMERIKA επιβεβαιώθηκε από τα τελευταία έξι χρόνια της αμερικανικής προεδρίας. Η ατζέντα του Τραμπ ήταν αυστηρά προσανατολισμένη στο να κλείσει η Αμερική προς όλους. Δεν ήθελαν ελεύθερο εμπόριο, επέβαλαν βίαιους δασμούς και εμπόδια ακόμη και στους στενότερους συμμάχους τους, όπως ο Καναδάς. Ένα κύμα ξενοφοβίας έφτασε στο αποκορύφωμά του, και εκατομμύρια σκληρά εργαζόμενοι μετανάστες, που πίστευαν πως έρχονταν για να χτίσουν νέες ζωές και να μοιραστούν την ελευθερία και την υπόσχεση της Αμερικής, τώρα φοβούνται.

Υπάρχουν πολλά παράλληλα μέσα στην ταινία, αλλά στο τέλος, ο τίτλος που δημιούργησα είναι ουσιαστικά μια προειδοποιητική ιστορία. Ενώ η Αθήνα έστελνε τα πλοία και τους σοφούς της, καλωσόριζε και αφομοίωνε νέες ιδέες και τεχνολογίες και ενέπνεε τον διάλογο, η Σπάρτη, παρά το απίστευτο και ιστορικό της θάρρος, βασιζόταν κυρίως σε δούλους και σε κατακτήσεις».

Ο Τζίμι Κάρτερ (αριστερά) και ο Γουόλτερ Μοντέιλ (δεξιά) χαιρετούν το πλήθος μετά τη νίκη τους στις προεδρικές εκλογές του 1976 στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Αριστερά: Ο Ρόναλντ Ρήγκαν, 40ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, σε νεαρή ηλικία, πιθανότατα κατά τη διάρκεια της καριέρας του ως ηθοποιός. Η καριέρα του στον κινηματογράφο διήρκεσε δύο δεκαετίες, κατά τις οποίες εμφανίστηκε σε 53 ταινίες. Δεξιά: Ο Ρόναλντ Ρήγκαν με τη μητέρα του, Νελ Γουίλσον Ρήγκαν, κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας.

Η φωτογραφία απεικονίζει τον 41ο Πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζορτζ Χ. Γ. Μπους, μέσα σε ένα στρατιωτικό όχημα Humvee. Η φωτογραφία τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στα στρατεύματα της Επιχείρησης «Ασπίδα της Ερήμου» (Operation Desert Shield) στη Σαουδική Αραβία, το 1990. Μαζί του βρίσκεται ο στρατηγός Νόρμαν Σβάρτσκοπφ, επικεφαλής των Συμμαχικών Δυνάμεων στον Πόλεμο του Κόλπου.

Φωτογραφία του Προέδρου Ουίλιαμ Τζ. Κλίντον να χαιρετά ασθενείς στην Παιδιατρική Πτέρυγα του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Robert Wood Johnson στο New Brunswick του Νιου Τζέρσεϊ. Ένα μικρό κορίτσι παίζει με το καπέλο του

Προέδρου Κλίντον.

Credits : Όλες οι ιστορικές φωτογραφίες είναι από σκηνές του φιλμ SPARTAMERIKA, που μας παραχώρησε ο σκηνοθέτης.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο