Λίγες ημέρες πριν την έναρξη του Κυπέλλου Εθνών Αφρικής (CAN) 2025, το Μαρόκο βρίσκεται αντιμέτωπο με σοβαρές κατηγορίες για εξόντωση αδέσποτων σκύλων. Οι εικόνες που φτάνουν από διάφορες πόλεις της χώρας προκαλούν σοκ: σκύλοι πυροβολημένοι στους δρόμους, πληγωμένοι και πεταμένοι δίπλα σε κατοικίες, ενώ παιδιά και πολίτες βιώνουν ψυχολογικό σοκ από την έκθεση σε αυτή τη βία.
Οι μαρτυρίες γονέων και κατοίκων είναι συγκλονιστικές. Μία μητέρα περιγράφει πως κάθε φορά που το παιδί της ακούει πυροβολισμούς, πανικοβάλλεται και βγαίνει στο δρόμο προσπαθώντας να προστατεύσει τα ζώα. Τα γεγονότα αυτά δεν αφορούν μόνο το παρόν: σχετίζονται με τη μελλοντική διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου 2030, το οποίο θα συνδιοργανώσει το Μαρόκο μαζί με την Ισπανία και την Πορτογαλία.
Η International Animal Welfare and Protection Coalition (IAWPC) έχει συγκεντρώσει πλούσιο υλικό: βίντεο με τραυματισμένα και νεκρά ζώα, μαρτυρίες παιδιών και γονέων, φωτογραφίες με αίματα στους δρόμους και έγγραφα που αποδεικνύουν την αγορά πυρομαχικών για την εξόντωση των ζώων. Στόχος τους είναι να πιέσουν τη FIFA να αναλάβει δράση, κάτι που μέχρι σήμερα φαίνεται να μην έχει επιτευχθεί.
Το ιστορικό της υπόθεσης είναι ανησυχητικό. Το 2019, μετά από παρέμβαση της γαλλικής οργάνωσης Brigitte Bardot, ο βασιλιάς Μοχάμεντ ΣΤ’ είχε δώσει εντολή για υιοθέτηση της μεθόδου TNVR (Trap, Neuter, Vaccinate, σύλληψη, στείρωση, εμβολιασμός και επαναφορά των ζώων), με σκοπό τον έλεγχο του πληθυσμού των αδέσποτων με ανθρωπιστικό τρόπο. Παρά την αρχική χρηματοδότηση 22 εκατομμυρίων ευρώ, τα αποτελέσματα ήταν περιορισμένα, και σήμερα συνεχίζεται η σφαγή σκύλων στους δρόμους.
Η FIFA, αν και δηλώνει σε επικοινωνία με τις οργανώσεις, παραπέμπει στο υπό διαμόρφωση νομοσχέδιο 19.25, το οποίο προβλέπει αυστηρές ποινές για κακοποίηση ζώων, αλλά ταυτόχρονα απαγορεύει σε ιδιώτες να φροντίζουν αδέσποτα. Οι πολίτες και οι οργανώσεις ανησυχούν ότι οι δήμοι, που είναι υπεύθυνοι για τις σφαγές, θα παραμείνουν ανεξέλεγκτοι και το πρόβλημα θα συνεχιστεί.
Διεθνείς οργανώσεις όπως η PETA και η IAWPC, καθώς και προσωπικότητες όπως η γαλλομαροκινή ηθοποιός Oυιντάντ Ελμά, εκφράζουν έντονη κριτική: «Αν οι πόροι είχαν χρησιμοποιηθεί σωστά για TNVR, θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα βιώσιμο και ανθρώπινο σχέδιο διαχείρισης των αδέσποτων ζώων», δηλώνει η Ελμά. Αντίθετα, η σφαγή συνεχίζεται και προκαλεί ένταση στην κοινωνία, ειδικά κοντά σε μεγάλες διοργανώσεις, όπως το Copa Africa.
Στην πραγματικότητα, το ζήτημα ξεπερνά την προστασία των ζώων: αγγίζει την κοινωνική ευαισθησία, τη διαφάνεια των τοπικών αρχών και την ηθική ευθύνη της FIFA ως διεθνούς φορέα. Η εκτεταμένη καταγραφή των περιστατικών από ΜΜΕ και οργανώσεις δείχνει ότι μόνο μέσω συνεργασίας με μη κυβερνητικές οργανώσεις και ελέγχου των δήμων μπορεί να υπάρξει βιώσιμη λύση, που θα συνδυάζει δημόσια υγεία, ευημερία των ζώων και κοινωνική δικαιοσύνη.
Οι πολίτες του Μαρόκου, μαζί με διεθνείς οργανώσεις, ελπίζουν ότι η διοργάνωση που αρχίζει σε λίγες ημέρες και η προετοιμασία για το Παγκόσμιο Κύπελλο 2030 θα λειτουργήσουν ως καταλύτης για την εφαρμογή ενός ανθρώπινου και αποτελεσματικού προγράμματος διαχείρισης των αδέσποτων, ώστε η χώρα να μπορέσει να επιδείξει μια πρότυπη στάση απέναντι στα ζώα και τις διεθνείς υποχρεώσεις της.