O ΛΕΞ στο Καπνεργοστάσιο για τη «Σπασμένη Φλέβα» του Οικονομίδη -«Αγάπησέ με λίγο, δεν με νοιάζει αν το αξίζω»

Φέρει τον τίτλο της ταινίας «Σπασμένη Φλέβα», είναι γυρισμένο σε έναν πολλαπλών «αναγνώσεων» εμβληματικό χώρο της Λένορμαν και στεφανώνει ως επίσημο τραγούδι το πολυαναμενόμενο φιλμ του Γιάννη Οικονομίδη.

Μια οθόνη -σαν ασπρόμαυρης τηλεόρασης- δείχνει μια σκηνή που θα μπορούσε να είναι κλεμμένη εικόνα από τη ζωή μας την πραγματική, εδώ μέσα, εκεί έξω. Σαν να είμαστε ωτακουστές, σαν να είμαστε μέρος της παρέας δύο φίλων που μιλάνε με απόγνωση για όσα τους πνίγουν. Το πλάνο ανοίγει, βλέπουμε το δάσος από τις κολώνες του πρώην Καπνεργοστασίου στην οδό Λένορμαν, το μεγάλο αίθριο κάτω από τη γυάλινη οροφή, που μοιάζει τόσο εύθραυστη αλλά έχει αντέξει και δει καταιγίδες και θριάμβους.

Ψυχρό, μελαγχολικό, κινηματογραφικά υπνωτιστικό το φως στο βίντεο κλιπ (σε σκηνοθεσία Angel Saft και παραγωγή Ανδρέα Κατσένη), μια γαλαζοπράσινη, σχεδόν νοσοκομειακή απόχρωση, σαν φως φθορισμού σε εγκαταλελειμμένο βιομηχανικό τόπο. Γνωρίζοντας την ιστορία της ταινίας, την αισθητική και κοφτερή πολιτικά ματιά του Οικονομίδη, καθώς και την ψυχή του ΛΕΞ, νιώθεις ότι είναι η απόχρωση του εγκαταλελειμμένου ψυχικού τοπίου μας.

«Τι μουγκρίζεις; Κάτσε δίπλα μου, εδώ, εδώ σε θέλω, πλάτη, να σώσουμε το βιος μας», ακούγεται η φωνή από την τηλεόραση, όσο ο φακός μπαίνει στο αίθριο, εκεί όπου βρίσκεται η τζαζ-ροκ μπάντα Κepler is Free, o LEΧ, στο βάθος ένα αυτοκίνητο.

Σκέφτομαι την γκρι Lincoln με τα μεγάλα κόκκινα εντόσθιά της, πλοκάμια από γυαλιστερό βινύλιο απλωμένα στον ίδιο ακριβώς χώρο, στην έκθεση «Dream On» του ΝΕΟΝ. Το έργο του Palms του John Bock, με σκουπίδια στα καθίσματα και δίπλα ένα μικρό φιλμ δολοφονίας δρόμου. Τι φωνάζει η ενέργεια αυτού του αιθρίου, άραγε;

Τώρα ακούγεται η φωνή από την ταινία του Γιάννη Οικονομίδη και σε κλάσματα δευτερολέπτων η σκληρή ηλεκτρική μουσική και μετά η φωνή. «Εκεί που τ’ όνειρο πεθαίνει ζουν οι κυνηγημένοι. Πίσω τους λυτοί, δεμένοι, κλέφτες κι εξαρτημένοι. Κάτω από τον νεροχύτη έχουν μια τσάντα κρυμμένη. Και στο μέτωπό τους πάντα μια φλέβα σπασμένη».

Σκέφτομαι όλους αυτούς του ανθρώπους, σε συζητήσεις, εξομολογήσεις, σε συνεντεύξεις, που την ώρα που μιλάνε μια φλέβα διατρέχει το μέτωπο. Τελευταία φορά ήταν ο Ρόμπερτ Άικ -ο περίφημος Βρετανός σκηνοθέτης του «Οιδίποδα» που ανεβαίνει σε Λονδίνο, Μπρόντγουεϊ, Στέγη ως πολιτικό θρίλερ- την ώρα που μιλούσαμε για τους ηγέτες σήμερα. Αυτή τη φλέβα στο μέτωπό του.

Η κάμερα δεν εστιάζει σε πρόσωπα, το κτίριο, γιγαντιαίο, μνημειακό μέσα στη φθορά του και στις ανοιχτές αναμνήσεις του, στοιχειώνει, περικλείει. Είναι η σκηνή του καθημερινού, δίπλα, σκονισμένου δράματος. «Είμαι στα στέκια με βαμπίρς και φαντάσματα». Η αισθητική θυμίζει ευρωπαϊκό arthouse σινεμά, ίσως κάτι μακρινό από Béla Tarr, με τη διαφορά ότι εδώ το σκοτάδι έχει ηλεκτρισμένο ρυθμό.

«Πώς φτάσαμε εδώ πέρα δεν ξέρω ακριβώς. Δεν θυμάμαι πότε αρχίσανε όλα γύρω να σπάνε. Πότε αρχίσανε οι νεκροί στο πλάι μου να περπατάνε. Κάποτε υπήρξα βασιλιάς και κατουρούσα την πλέμπα, ώσπου είδα στον καθρέφτη μια σπασμένη φλέβα». Είναι μια τελετουργία απώλειας και αντοχής;

Οι στίχοι έχουν τη χαρακτηριστική λυρική ωμότητα του ΛΕΞ, μιας ποίησης που γεννιέται από τη φθορά. Το «Πώς φτάσαμε εδώ πέρα δεν ξέρω ακριβώς» λειτουργεί σαν ψυχικό ρεφρέν, μια απώλεια προσανατολισμού. Η φράση δεν αναζητεί απάντηση· δηλώνει το υπαρξιακό blackout ενός ανθρώπου που βγήκε από το φως και βρέθηκε σ’ ένα σύμπαν χωρίς έξοδο.

Το δωμάτιο όπου δεν μπαίνει το φως είναι το τοπίο της εσωτερικής εξορίας· τόπος εγκλωβισμού αλλά και δημιουργίας, όπως συχνά στον κόσμο του ΛΕΞ: εκεί όπου ο ρεαλισμός του δρόμου γίνεται μεταφυσικός. Το ρεφρέν –«Εκεί που τ’ όνειρο πεθαίνει ζουν οι κυνηγημένοι»- λειτουργεί σαν αντιστροφή της ελπίδας: Η ζωή επιμένει εκεί όπου όλα έχουν χαθεί. Οι ήρωες του ΛΕΞ και του Οικονομίδη, “κλέφτες κι εξαρτημένοι”, δεν ζητούν λύτρωση, μόνο αναγνώριση· μια ματιά που να πει πως υπήρξαν.